ارزیابی روابط عملکرد دانه و اجزای عملکرد در ژنوتیپ‌های بادام زمینی (Arachis hypogaea L.) با استفاده از تجزیه مسیر ترتیبی

به منظور ارزیابی روابط بین عملکرد دانه و اجزای عملکرد، 78 ژنوتیپ بادام زمینی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در بهار سال 1395 در مرکز تحقیقات کاربردی و تولید بذر (تکاتو) ساری کشت و 17 صفت در آنها اندازه‏گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که بین ژنوتیپ‏های مورد بررسی در کلیه صفات، به جز عرض دانه، اختلاف معنی‌داری وجود داشت که حاکی از وجود تنوع قابل ملاحظه در بین ژنوتیپ‏های مورد بررسی بود. بر اساس نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام، متغیرهای رتبه اول، دوم و سوم، با در نظر گرفتن سهم صفات در توجیه تنوع در عملکرد دانه و حداقل هم‌راستایی، مورد بررسی قرار گرفتند. بر این اساس صفات طول دانه و تعداد غلاف در بوته به عنوان متغیرهای رتبه اول با توجیه 76 درصد از تغییرات عملکرد دانه انتخاب شدند. نتایج نشان داد که صفات طول دانه و تعداد غلاف رابطه منفی (غیرمعنی‏داری) با عملکرد دانه داشتند. نتایج تجزیه مسیر ترتیبی نشان داد که اثر مستقیم صفات تعداد غلاف در بوته (**815/0) و طول دانه (**810/0-) بیشترین اثر را بر عملکرد دانه داشتند. بر اساس نتایج همبستگی صفات می‌توان از صفت تعداد غلاف در بوته به عنوان شاخص انتخاب جهت افزایش عملکرد دانه بادام زمینی استفاده کرد.